Zamjenik predsjedavajućeg Vijeća ministara i ministar vanjskih poslova Bosne i Hercegovine dr. Zlatko Lagumdžija uoči Generalne skupštine Ujedinjenih naroda u New Yorku organizirao je i učestvovao na skupovima posvećenim unapređenju regionalne saradnje s posebnim akcentom na zajedničke projekte u oblasti ekonomije, infrastrukture i energetike.

Dr. Lagumdžija je bio domaćin i predsjedavajući sastanka ministara vanjskih poslova Zapadnog Balkana na kojem su učestvovali i Federica Mogherini, ministrica vanjskih poslova Republike Italije, trenutno predsjedavajuća Evropskom unijom i buduća visoka predstavnica Evropske unije za vanjsku i sigurnosnu politiku, evropski komesar za proširenje i politiku susjedstva Štefan Füle, generalni sekretar Vijeća za regionalnu saradnju Goran Svilanović, te predstavnici Njemačke, Hrvatske i Austrije.

U razgovoru sa ministricom Mogherini potvrđena je podrška Italije Bosni i Hercegovini kao jedinstvenoj zemlji i zemljama Zapadnog Balkana na putu ka EU kao i potreba da region Zapadnog Balkana ostane u fokusu EU u narednom periodu.

Skup na visokom nivou je upriličen nakon Konferencije o Zapadnom Balkanu koja je prošlog mjeseca održana u Berlinu pod pokroviteljstvom njemačke kancelarke Angele Merkel i kao priprema za sastanak ministara vanjskih poslova i ekonomije zemalja regiona koji će narednog mjeseca biti održan u Beogradu, do kada treba finalizirati detalje projekata od zajedničkog interesa.

Šefovi diplomatija su pod predsjedavanjem dr. Lagumdžije razgovarali o realizaciji konkretnih projekata od regionalnog i šireg značaja. Komesar Füle je na sastanku ministrima predstavio dokument koji se odnosi na definiranje prioriteta saradnje regiona Zapadnog Balkana u narednom periodu, sa posebnim akcentom na projekte koji bi se mogli odmah implementirati, ali i na velike energetske i infrastrukturne projekte.

Dr. Lagumdžija je ocijenio da sastanak predstavlja priliku da se reafirmiraju regionalni projekti od značaja koji bi trebali da doprinesu bržem uvezivanju i razvoju zemalja regiona i unapređenju životnog standarda građana. Evropska unija je u narednom periodu spremna dati 11.7 milijardi eura kroz postojeće IPA fondove i izdvojiti dodatnu milijardu eura grantova, kao i novih 10 milijardi eura putem međunarodnih finansijskih institucija.

Drugim riječima regionalni projekti mogu duplirati ekonomsku pomoć zemljama regiona ukoliko se ubrza ekonomska saradnja.

Naglasio je da je slijedom novog pristupa Evropske komisije prema zemljama Zapadnog Balkana koji fokus stavlja na dobro upravljanje ekonomijom, rast i zapošljavanje, Konferencija o Zapadnom Balkanu u Berlinu potvrdila spremnost Evropske unije, Njemačke i drugih zemalja EU da pomognu regionu u podizanju konkurentnosti, infrastrukturnom povezivanju, unapređenju energetskog sektora, jačanju malih i srednjih poduzeća, reformi pravosuđa, te vladavini prava. 

To znači da se otvara put za realizaciju projekata Jadransko-jonskog autoputa i Jonsko-jadranskog gasovoda (IAP), projekata regionalne prevencije i upravljanja prirodnim nepogodama: između BiH, Hrvatske i Srbije - uspostavljanje regionalnog centra za rano upozoravanje i praćenje poplava; između BiH, Hrvatske i Crne Gore - uspostavljanje regionalnog centra za brzo djelovanje u prevenciji i gašenju požara, kao i izgradnju željezničke pruge Nikšić – Trebinje - Čapljina i modernizaciju željezničke pruge od Sarajeva do Beograda, preko Tuzle i Zavidovića. 

Dr. Lagumdžija je istog dana u New Yorku učestvovao i na prvom trilateralnom sastanku  BiH - Srbija - Turska održanom nakon 16 mjeseci zastoja. Tokom sastanka sa ministrima vanjskih poslova Republike Srbije i Republike Turske Ivicom Dačićem i Mevlütom Çavuşoğluom dogovoreno je da se narednog mjeseca u Sarajevu održi sastanak kao priprema za trilateralni sastanak premijera BiH, Srbije i Turske koji bi se trebao održati u Beogradu.

Također, dogovoreno je da se nastavi održavanje trilateralnih sastanaka na visokom nivou u narednom periodu i to prije svega s ciljem jačanja saradnje u oblasti ekonomije i investicija, obrazovanja kao i zajedničkog nastupa poduzeća na trećim tržištima.

Tokom prvog dana posjete New Yorku, dr. Lagumdžija je bio domaćin trilateralnog sastanka  Neumske inicijative (BiH - Crna Gora -  Hrvatska) na kojem su učestvovali  ministri vanjskih poslova Crne Gore i Republike Hrvatske, Igor Lukšić i Vesna Pusić, kojoj je predao predsjedavanje Neumskom inicijativom.

Tokom sastanka razgovaralo se o projektima koji su prioritetni u okviru Neumske inicijative, a koji se odnose na jačanje saradnje lokalnih zajednica na tromeđi između Bosne i Hercegovine, Crne Gore i Hrvatske posebno u oblasti protivpožarne zaštite graničnih područja. Također se razgovaralo i o projektu Jadranske Provanse kojim je predviđeno jačanje saradnje u oblasti turizma čime bi se stvorili uvjeti za demografski i ekonomski razvoj lokalnih zajednica te razvijala prekogranična saradnja uz aktivno otvaranje i učešće evropskih fondova.